Wanneer iemand overlijdt en een erfenis nalaat, krijgen de erfgenamen te maken met erfbelasting. Afhankelijk van de waarde van de erfenis en de vrijstellingen die er gelden, zal er erfbelasting moeten worden betaald. Nu kan het zijn dat de erflater in een testament heeft laten vastleggen wat er met zijn of haar nalatenschap moet gebeuren. Een erflater kan zijn wensen ook kenbaar hebben gemaakt zonder dit testamentair vast te leggen. Er is dan sprake van een informele wil. Uitvoering van deze informele wil door de erfgenamen kan gevolgen hebben voor de schenk- en/of overdrachtsbelasting. Gelukkig zijn er verzachtende omstandigheden.
Informele wil
We spreken van een informele wil als een erflater bepaalde uitkeringen uit zijn nalatenschap heeft toegezegd of zijn wensen wel kenbaar heeft gemaakt, maar dit niet testamentair heeft vastgelegd. Zo kan een tante bijvoorbeeld hebben toegezegd dat zij haar huis wil nalaten aan haar nichtje. Erfgenamen die deze informele wil (gedeeltelijk) uitvoeren, schenken dan aan de informeel begunstigde (in dit geval het nichtje). De informeel begunstigde kan dan schenkbelasting verschuldigd zijn, of in geval van overdracht van een onroerende zaak, zelfs overdrachtsbelasting. Op verzoek kan hiervoor een tegemoetkoming worden verleend. Er moet dan wel worden aangetoond dat de erflater een informele wil had en dat deze ook nog bestond op het moment van zijn overlijden.
Had de erflater een testament, dan gelden de volgende voorwaarden:
- de erflater had voor zijn overlijden nog gesproken met de notaris over het wijzigen van zijn testament, maar de wijziging kon door dit overlijden niet meer op tijd worden gerealiseerd, en
- de informele wil van de erflater bestond nog op het moment van zijn overlijden.
Tegemoetkoming schenkbelasting
Voor de tegemoetkoming in de schenkbelasting wordt een vergelijking gemaakt tussen de erfbelasting die in totaal verschuldigd is over alle verkrijgingen van de erflater, en de erfbelasting die verschuldigd zou zijn geweest over alle verkrijgingen als de informeel begunstigde de schenking rechtstreeks van de erflater zou hebben gekregen.
Let op! De wettelijk verschuldigde erfbelasting blijft in stand. De tegemoetkoming ziet uitsluitend op de schenkbelasting die de informeel begunstigde verschuldigd is over de schenking wegens uitvoering van de informele wil van de erflater. De verschuldigde erfbelasting wordt niet teruggegeven. |
Tegemoetkoming overdrachtsbelasting
Betreft de informele wil een overdracht van een woning, dan zou de informeel begunstigde ook overdrachtsbelasting moeten betalen. De heffing van overdrachtsbelasting kan echter achterwege blijven, maar dan mag er voor de overdracht geen vergoeding verschuldigd zijn. Wel mag de informeel begunstigde een eventuele (restant) hypotheekschuld op de woning overnemen of vergoeden aan de schenkers.